Hoe herken je een Münchhausen by proxy-dader?

Maar het zijn niet alleen de dokters die in de maling worden genomen door deze daders. Andere hulpverleners zoals verplegers en sociaal werkers, maar ook advocaten en rechters worden eveneens geconfronteerd met Münchhausen by proxy. Veel van hen hebben logischerwijs moeite te geloven, dat een zo toegewijde lieve moeder zo gewetenloos, zulke vreselijke wrede vooruit bedachte daden op het lichaampje van haar kind kan uitvoeren. Mede daarom is het ook zo moeilijk een Münchhausen by proxy-dader te herkennen en Münchhausen by proxy vast te stellen.

Een citaat uit een uitspraak van een rechtszaak waaruit heel duidelijk blijkt hoe een Mbp-dader is:
Uit de rapportage van de psychiatrische observatiekliniek Pieter Baan Centrum te Utrecht, opgemaakt en ondertekend d.d. 24 oktober 2008 door H.A. van Kempen, psycholoog, en A.G.S. de Ranitz, psychiater, is gebleken dat er bij verdachte sprake is van theatrale, afhankelijke, antisociale en narcistische persoonlijkheidstrekken, zodanig dat gesproken kan worden van problematiek, echter niet dusdanig ernstig en dusdanig belemmerend voor haar functioneren dat gesproken mag worden van een persoonlijkheidsstoornis. Tijdens de observatieperiode en voor zover na te gaan ook in het algemeen wordt haar functioneren gekenmerkt door een theatrale en afhankelijke opstelling, waarbij zij veel zorg en aandacht oproept door een veelheid van (psycho)somatische klachten en een krachtig beroep dat zij doet om partij voor haar te kiezen. Zij imponeert door haar claimende houding eerder sterk dan als een slachtoffer. Ondanks de nadrukkelijke presentatie van klachten en van onrecht lijkt de lijdensdruk niet zo groot en betrokkene’s affect lijkt soms weinig doorleefd, ook als het over haar kinderen gaat. Onderliggend is er een gevoel van tekortgedaan zijn, niet gezien, niet gewaardeerd en niet geholpen worden, terwijl betrokkene wel meent recht op hulp en waardering te hebben. Tijdens het onderzoek valt op dat betrokkene veel tegenstrijdige verhalen vertelt. Wanneer zij daarmee geconfronteerd wordt legt zij alle ‘schuld’ buiten zichzelf en wijt het allemaal aan ‘misverstanden’. Toch was de onbetrouwbaarheid van dien aard dat ook stoornissen als het syndroom van Münchenhausen (by proxy), pseudologica fantastica en stoornissen die te maken hebben met het nabootsen van of abusievelijk menen te lijden aan somatische ziekten overwogen werden: alle ziektebeelden waarbij een theatrale dynamiek een belangrijke rol speelt.

Zoals hierna zal blijken zijn er veel dingen die een Münchhausen by proxy-dader kenmerken. Om een Münchhausen by proxy-dader aan te wijzen gaat het natuurlijk om het hele beeld en niet om één enkele karaktereigenschap die ieder mens zou kunnen hebben.

  • Een Münchhausen by proxy-dader…

  • vindt de ziekenhuisomgeving heerlijk.
  • toont een behoefte om een perverse relatie met een dokter of ziekenhuisstaf te hebben, waarin de dader erg afhankelijk is van het medisch personeel.
  • is gefascineerd in medische details en ziekenhuisroddels.
  • toont veel interesse in de details van de ziektes van andere patiënten.
  • is redelijk medisch onderlegd, vaak door zelfstudie.
  • zou in de gezondheidszorg zelf kunnen werken of is geïnteresseerd in een baan in de gezondheidszorg.
  • is erop gebrand het medische team te assisteren alsof ze hun goedkeuring wil krijgen.
  • kickt op attentie van andere mensen, zoals familie, vrienden, de gemeenschap, en medische professionals.
  • wil zelf constant de aandacht hebben.
  • heeft een moeizame relatie met de andere ouder; die zich afwendt van het zieke kind, terwijl de dader die ziekte brengt, de heldenrol op zich neemt en voor het kind zorgt.
  • is heel erg attent, is model-ouder en onwillig van haar kinds zijde te wijken.
  • blijft ongebruikelijk kalm en emotioneel onaangedaan met in het vooruitzicht dat haar kind serieuze medische ingrepen zal moeten ondergaan.
  • handelt duidelijk met voorbedachten rade, niet impulsief, niet uit blinde woede en niet in reactie op het gedrag van het hulpeloze kind.
  • kan heel bruut te werk gaan. Verborgen cameraopnames tonen ouders die hun kinderen verstikken, laten braken of ledematen breken.
  • doet alles om de arts te steunen.
  • spoort de arts aan in het nemen van moeilijke beslissingen.
  • wordt boos als de arts de behandeling weigert, valt dan de medische staf af.
  • eist verder onderzoek of ingrijpen, meer procedures, second opinions, en overplaatsingen naar andere beter toegeruste faciliteiten.
  • probeert meer kinderen onder haar ouderlijke macht te krijgen door pleegouder te worden, wanneer haar eigen kinderen te groot worden om haar bedrog nog langer te tolereren.
  • heeft voor buitenstaanders het perfect gelukkige gezinnetje, maar vaak gaat het om niet normale gezinssituaties.
  • heeft geen externe stimulans voor haar gedrag zoals economisch gewin.
  • is soms niet in staat om normale relaties aan te gaan of in stand te houden.
  • is in staat om de ‘machtigen’ te neppen, om zo zelf macht te hebben.
  • is vaak niet stressbestendig en misbruikt het kind als bliksemafleider voor haar eigen probleem.

Vanuit mijn eigen ervaring en die van andere slachtoffers menen wij dat Mbp-moeders zelden een openlijke mishandeling toepassen van waaruit dokters zouden kunnen concluderen dat het mishandeling zou kunnen zijn. Ook kunnen Mbp-ers niet omgaan met echte ongelukken. Soms doen ze dan gewoon helemaal niets omdat ze niet zo snel weten hoe ze dit in hun zorgvuldig voorbereide toneelstuk kunnen inpassen. Het zijn zogezegd geen stand-up comedians die direct op een veranderde situatie kunnen reageren………

 

Wie?

95% Van de mensen die Münchhausen by proxy plegen is vrouw. Mannen die dit gedrag vertonen zijn dus ver in de minderheid, maar hebben dezelfde behoefte aan aandacht. Meestal gaat het om de biologische moeder van het kind. Heel soms is de dader een oppas, een ander familie lid, een partner, een echtgenoot, een vriend, oma, verzorger of verpleger. Münchhausen by proxy-daders genieten vaak veel aanzien en kunnen hoog op de sociale ladder staan. Psychiaters schatten in dat een kwart van de vrouwen die Münchhausen by proxy plegen, ook zelf nog eens het ‘gewone’ syndroom van Münchhausen (zonder proxy) hebben.

Waarom zoveel vrouwen?

Dat heeft te maken met onze cultuur. Alhoewel onze maatschappij steeds geëmancipeerder wordt, zijn het nog steeds meer mannen dan vrouwen die werken. Moeders zijn nog steeds de voornaamste managers van het gezin, verzorgers van het kind. Zij zijn het die met het kind naar de dokter gaan. Dat wordt in onze cultuur gewoon van ze verwacht. Jongens werden tot voor kort nog steeds opgevoed om kostwinner te worden en dus geen verzorgende rol te hebben. Ook bij een echtscheiding komen de kinderen meestal nog bij de moeder terecht. Co-ouderschap gebeurt nog niet in meeste gevallen.

Waarom willen ze aandacht?

De vrouwen voelen zich niet gewaardeerd in het huidige gezin. Maar ook voelden ze zich als kind geen gewaardeerd gezinslid of zelfs verwaarloosd door hun eigen ouders. Als er broers of zussen waren, vinden ze dat hun ouders meer van de andere kinderen hielden. Sommige vrouwen zeggen in hun jeugd (seksueel) te zijn mishandeld. De daders hebben soms psychische problemen, zoals een persoonlijkheidsstoornis, depressie, angststoornis of zijn sterk narcistisch.

Waarom aandacht van medisch personeel?

Een positieve ervaring (eventueel uit hun jeugd) met medisch personeel of hulpverleners, doet ze terugverlangen naar diezelfde positieve ervaring. Het is een intense behoefte om contact te hebben met artsen. Dat contact is gebaseerd op een gevoel van afhankelijkheid.
Het ziekenhuis is een spannende wereld waar ze veel aandacht krijgen, waar iedereen geïnteresseerd is in hun kind en men bewondering voor kind en dader heeft. Daders willen het slachtoffer permanent ziek houden, om zo zelf nog meer aandacht te krijgen. Münchhausen by proxy-daders vinden het geweldig om er zo middenin te zitten. Er zijn vele voordelen om een ziek kind te hebben. Je offert immers je eigen leven op om voor je kind te zorgen. Je krijgt veel aandacht vooral van medische staf en wordt bijna als een heilige beschouwd. Je krijgt een band met het medisch personeel.

Hoe krijgen ze aandacht van het medisch personeel?

Deze vrouwen maken hun kinderen met opzet ziek door allerlei ziektesymptomen bij hun kinderen te veroorzaken of te verzinnen. Als een ouder zelf acute symptomen toebrengt kan hij de held uithangen door zelf ter plekke het kind EHBO te geven of snel naar de EHBO te gaan of als hij al in het ziekenhuis is de assistentie van verplegend personeel te krijgen.
Sommige daders zijn zelf verplegend personeel. Verplegende Münchhausen by proxy-daders worden vaak gezien als zeer deskundige toegewijde accurate en initiatief nemende verpleegkundigen, die een grote steun zijn voor artsen.

 

Verder naar 'Moeder, vader'